Schouderklachten kunnen verschillende oorzaken hebben. Eén daarvan is een stijve nek. De nek bestaat uit zeven wervels met daartussen tussenwervelschijven. Daaromheen bevinden zich zenuwen, spieren, banden en bloedvaten. Bij een stijve nek zorgt een blokkade in de spieren, banden en/of wervels ervoor dat je je nek niet meer volledig kan bewegen. Wat heeft dit met je schouder te maken?

​

Wat heeft dit met je schouder te maken?

Bij het bewegen van je schouder, bewegen je nekwervels ook een klein beetje mee. Wanneer deze wervels door stijfheid niet meedraaien, kun je dit merken in je beweeglijkheid van je schouder. Je kunt je arm bijvoorbeeld niet meer volledig heffen. Je hebt hierdoor meer kans op blessures aan je schouder.

Ook zijn er een aantal spieren die van schouder naar nek lopen of vice versa. Op die manier zijn schouder en nek dus onlosmakelijk verbonden. Tot slot kunnen spieren in de hals- en nek door triggerpoints ook pijn uitstralen in het schoudergebied wat kan zorgen voor pijnklachten in deze regio.

​

Wat is een stijve nek

Een verstijving van de nek kan verschillende oorzaken hebben. Een voorbeeld is als je op de bank of in bed gelegen hebt met je hoofd in een verkeerde positie. Je wordt wakker en je nek voelt stram. Dit soort stijfheid verdwijnt meestal gedurende de dag weer. Het wordt een ander verhaal wanneer je regelmatig langere tijd je hoofd in een ongunstige stand houdt. Bijvoorbeeld bij dagelijks computerwerk of bij werkzaamheden waarbij je lange tijd omhoog of juist naar beneden moet kijken (Tabletnek). De structuren in de nek worden dan herhaaldelijk voor langere tijd geprikkeld en kunnen overbelast raken. Er ontstaan ophopingen van afvalstoffen in de spieren die leiden tot spierknopen (triggerpoints). De spieren worden stijf en kunnen pijnlijk worden en ook pijn uitstralen richting de schouder. 

Andere oorzaken van een stijve nek zijn bijvoorbeeld nekstijfheid na een auto-ongeluk (whiplash) of na een operatie in de nekregio.

​

Wat zijn behandeling bij deze klachten?

Wanneer je toch een stijve nek hebt, kunnen fysiotherapeuten je vaak goed helpen. Onze behandelmogelijkheden zijn:

-    Oefentherapie; Dit kunnen rekoefeningen voor de nekspieren zijn, maar ook stabiliteitsoefeningen voor de nek en houdingsoefeningen

     kunnen aan bod komen.

-    Mobilisaties/manipulaties; Het mobiliseren of manipuleren van de nekwervels kan helpen om meer beweeglijkheid in de nek te creëren.

     Soms ziet men dat een stijve bovenrug ook tot een bewegingsbeperking in de nek leidt. Het ‘losmaken’ van de bovenrug kan daarom ook

     onderdeel zijn van de therapie.

-    Manuele triggerpointtherapie; De triggerpoints kun je ook zonder naald behandelen. Dan gebruiken we manuele druktechnieken op de

     spierknopen: manuele triggerpointtherapie. We drukken de afvalstoffen uit de spierknoop, zodat ze beter afgevoerd worden door het

     lichaam.

-    Taping; Dit kunnen tapetechnieken zijn om de afvoer van afvalstoffen in de spieren te bevorderen of bijvoorbeeld tapetechnieken om je

     houding te corrigeren.

-    Massage; Met massage kunnen we de afvalstoffen in spieren afvoeren, zodat de spierconditie weer optimaal wordt.

​

Welke andere klachten kan het veroorzaken?

Zoals hierboven al benoemd, is de schouder gekoppeld aan de nek door structuren die direct van schouder naar nek en vice versa lopen, maar ook door uitstralende pijn van de nekstructuren naar de schouder. Is je monnikskapspier erg gespannen? Dan kan je zowel een stijve nek als schouderklachten hebben. Wat je ook kan ontwikkelen door een stijve nek is hoofdpijn.

 

Hoofdpijnklachten

Er zijn verschillende typen hoofdpijn: clusterhoofdpijn, migraine, inspanningshoofdpijn, spanningshoofdpijn en cervicogene hoofdpijn. Met name spanningshoofdpijn en cervicogene hoofdpijn kunnen voortkomen uit een stijve nek. Wanneer de nekspieren erg gespannen zijn, kan de pijn uitstralen naar het hoofd (spanningshoofdpijn). Bij cervicogene hoofdpijn komt de hoofdpijn voort uit één of meerdere nekstructuren (zoals zenuwen of wervels) die pijn uitstralen naar het hoofd.

​

Armklachten

De spieren in de nek kunnen als ze erg stijf zijn ook pijn projecteren naar de arm. Een voorbeeld hiervan zijn de schuine halsspieren (mm. scaleni). Zij kunnen in de gehele arm pijn veroorzaken wanneer zij triggerpoints bevatten. Daarnaast kan druk op zenuwen in de nek- en schouderregio ook zorgen voor tintelingen in de arm. Een stijve nek kan dus zowel nekklachten als schouder-, arm- en hoofdpijnklachten veroorzaken! Het is dus belangrijk om een stijve nek te voorkomen!

​

Schouderklachten : Schouderklachten vanuit de nek en andere oorzaken

Er kunnen ook pijnklachten ter hoogte van de schouder, schoudergordel of bovenarm ontstaan, waarbij de oorzaak buiten de schouder zélf ligt. Dit is een vorm van referred pain, pijn die ergens anders dan op de plaats van de aandoening wordt gevoeld. Behandeling van de pijnklachten zal dan ook gericht zijn op de oorzaak van de referred pain.

In de NHG-standaard Schouderklachten, een richtlijn die huisartsen volgen bij schouderklachten, worden hiervoor de volgende oorzaken onderscheiden:

Verminderde beweeglijkheid in de nek
Indien de nek minder beweeglijk is, dan blijkt vaak het laatste gedeelte van de beweeglijkheid van de schouder beperkt tijdens het heffen van de arm. Voor het volledig heffen van de arm heb je dus ook goed beweeglijke nekwervels nodig. Uit onderzoek is bovendien gebleken dat een verminderde beweeglijkheid in de nek de kans op schouderklachten verdrievoudigd.

Goed fysiotherapeutisch/manueeltherapeutisch onderzoek kan bepalen of er sprake is van afgenomen beweeglijkheid in de nekwervels. Behandeling richt zich dan ook op het doen herstellen van de beweeglijkheid wat goed kan met passieve mobilisatie en oefentherapie.

Inklemming van de zenuwwortel
In het midden van de op elkaar gestapelde nekwervels loopt het ruggemerg. Tussen alle wervels onderling treden zenuwwortels uit vanuit het ruggemerg, die lopen naar armen, benen en de rest van de romp. Indien de zenuwwortels geïrriteerd zijn, meestal door druk van een uitpuilende tussenwervelschijf, kan dit pijngeven in het schoudergebied. Vaak gaat dit gepaard met tintelingen in de arm en/of hand en soms uitvalsverschijnselen. Het optreden van de pijn in de schouder/arm is sterk afhankelijk van de bewegingen en stand van de nek. Met neurologisch onderzoek kan een fysiotherapeut/manueel therapeut beoordelen of de inklemming van de zenuw zorgt voor uitvalsverschijnselen. Een MRI kan de precieze plek van de inklemming (hernia) lokaliseren. Behandeling is in eerste instantie altijd conservatief (niet operatief). Bij langer aanblijvende uitvalsverschijnselen is soms een operatie nodig.

Reumatische artritis
Bij een actieve reumatische artritis (gewrichtsontsteking) kan pijn ontstaan ten gevolge van ontsteking van gewrichtsvloeistof (synovitis) in het schoudergewricht. Kenmerkend hiervoor is dat de arm niet goed naar buiten gedraaid kan worden (exorotatie). Behandeling gebeurt meestal met behulp van medicijnen.

Spierreuma
Bij polymyalgica rheumatca (in de volksmond spierreuma genoemd), kan er sprake zijn van pijnklachten aan beide schouders. Deze klachten komen voor bij oudere patiënten (boven 50 jaar). De oorzaak van deze klachten is niet bekend, maar bij deze klachten wordt in het bloed bijna altijd een verhoogd BSE gezien. Hiermee wordt een hogere bezinking van de erytrocyten (rode bloedcellen) in het bloed bedoeld. Een hoger bezinking duidt vaak op een ontsteking van schouder- of bekkengewrichten. Behandeling met glucocorticoïden (bijvoorbeeld prednison) heeft hierbij meestal een goed resultaat.

Klachten vanuit inwendige organen
Hartklachten, Galblaasklachten, COPD, long- en keelkanker, longembolie en klachten vanuit de longtop kunnen ook schouderpijn veroorzaken. Een arts of fysiotherapeut moet altijd op zijn hoede zijn om goed de oorzaak van de schouderpijn te achterhalen. Met een aantal vragen en kort onderzoek kan al snel beoordeeld worden of de klachten vanuit de schoudergewrichten zijn ontstaan of dat het referred pain vanuit de inwendige organen

Vaak spelen er naast schouderklachten er hierbij ook andere symptomen op zoals koorts, algehele malaise, infectie, gewichtsverlies en/of pijn op andere plaatsen in het lichaam.

Literatuur
NHG-Standaard Schouderklachten (Tweede herziening)
Winters JC, Van der Windt DAWM, Spinnewijn WEM, De Jongh AC, Van der Heijden GJMG, Buis PAJ, Boeke AJP, Feleus A, Geraets JJXR. Huisarts Wet 2008:51(11):555-565https://www.nuijten-donkers.nl/kenniscentrum/280/schouderklachten-7-schouderklachten-vanuit-de-nek-en-andere-oorzaken

​

​